Ενώ οι διαπροσωπικές συγκρούσεις στην εργασία είναι αναπόφευκτες, συχνά ξεχνάμε τη δική μας ικανότητα να ξεπεράσουμε τα προβλήματα και να τα σταματήσουμε από το να κλιμακωθούν με ενσυναίσθηση, υπευθυνότητα, αυτογνωσία και θάρρος. Κάτι τέτοιο μπορεί να μοιάζει τρομακτικό και επικίνδυνο, ειδικά όταν είστε νεότερο μέλος της ομάδας ή ανήκετε σε μία ή περισσότερες υποεκπροσωπούμενες ομάδες.
Πιο κάτω βλέπουμε 5 τρόπους που προτείνει ένα δημοσίευμα του HBR για να αποκλημακωθεί μια επερχόμενη ή ήδη υπάρχουσα ένταση σε μία ομάδα εργασίας.
1. Προσδιορίστε τη βασική αιτία της έντασης
Κατά την αντιμετώπιση των διαπροσωπικών προστριβών στον εργασιακό χώρο, το πρώτο βήμα είναι ο εντοπισμός των βαθύτερων αιτιών – των πραγματικών πηγών της έντασης. Η απομάκρυνση των ανθυγιεινών συμπεριφορών που μειώνουν την ασφάλεια, την άνεση και την απόδοση των ατόμων και των ομάδων απαιτεί να αντιμετωπίσουμε αυτό που πρέπει να αλλάξει.
Οι ανισορροπίες ισχύος και οι διαφορές απόψεων σχετικά με τον τρόπο εκτέλεσης ενός project, τα μέλη που πρέπει να συνεργαστούν και τα μέτρα απόδοσης είναι συχνά η βασική αιτία παρεξηγήσεων, διαφωνιών και κατάρρευσης της συνεργασίας. Σε αυτές τις καταστάσεις, οι νεότεροι εργαζόμενοι, οι έγχρωμες γυναίκες και οι υποεκπροσωπούμενοι εργαζόμενοι συχνά φοβούνται να μιλήσουν για τις συγκρούσεις, φοβούμενοι αντίποινα ή αρνητική κρίση.
Προσεγγίζοντας τέτοιες καταστάσεις με υποστήριξη, ενσυναίσθηση και θάρρος, μπορούμε να να αντιμετωπίσουμε τα βαθύτερα αίτια των εντάσεων και να τις αποτρέψουμε από το να επηρεάσουν αρνητικά την ευημερία και την επαγγελματική ανάπτυξη των ατόμων. Είναι σημαντικό να αναγνωριστούν ότι αυτή η προσέγγιση μπορεί να μην είναι πάντα εφικτή ή ασφαλής.
2. Επιδιώξτε να καταλάβετε, όχι απλώς να γίνετε κατανοητοί
Οι επαγγελματικές σχέσεις είναι ανθρώπινες σχέσεις με κοινές παρεξηγήσεις. Μια λανθασμένα τοποθετημένη, ακούσια λέξη σε μια αγχωτική στιγμή, ειδικά αυτές που τροφοδοτούνται από έμφυλες και φυλετικές προκαταλήψεις, μπορεί να φέρει μια βαθιά ρήξη μεταξύ των συναδέλφων. Για να οικοδομηθεί κοινή κατανόηση, είναι σημαντικό να υπάρχει χώρος για τις απόψεις των άλλων, να κατανοηθούν σύνθετες και διαφοροποιημένες καταστάσεις και να αναλαμβάνουμε την ευθύνη για την καλλιέργεια ενός αισθήματος ασφάλειας και εμπιστοσύνης μεταξύ των συναδέλφων.
3. Εκτίμηση του σωστού χρόνου παρέμβασης
Το να πείτε κάτι και το να μην πείτε κάτι είναι και οι δύο επιλογές που επιφέρουν βαθιές συνέπειες.
Ορισμένες φορές, μια παρέμβαση μπορεί να γίνει την ίδια στιγμή ή λίγο αργότερα. Αν είστε μόνοι με κάποιον που μόλις μοιράστηκε ένα προσβλητικό, υποτιμητικό ή μειωτικό σχόλιο και αισθάνεστε ότι κινδυνεύετε να πείτε κάτι που μπορεί να παρεξηγηθεί ή να χρησιμοποιηθεί εναντίον σας, περιμένετε μέχρι να υπάρχουν άλλοι γύρω σας που μπορούν να σας προσφέρουν υποστήριξη ή αναφέρετε το γεγονός στο τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού. Εναλλακτικά, αν αισθάνεστε άνετα, μπορείτε να δοκιμάσετε να πείτε: “Όταν είπατε Α, ένιωσα Β” ή “Είμαι σίγουρος/η ότι δεν το εννοούσατε, αλλά αυτό το σχόλιο δεν μου άρεσε καθόλου”.
Το άτομο που δέχεται την ανατροφοδότηση μπορεί να χρειαστεί να συνειδητοποιήσει τον αντίκτυπο των λόγων και των πράξεών του. Αν περιμένετε πολύ καιρό, κινδυνεύετε να παραμείνουν τα προβλήματα και να αναπτυχθούν αρνητικά συναισθήματα ανάμεσα στην ομάδα.
4. Ζητήστε βοήθεια
Αν δεν έχετε καθοδήγηση από έναν διευθυντή ή κάποιον/α ανότερο/η σχετικά με την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων ή τις διαδικασίες επίλυσης συγκρούσεων, παραπόνων και πειθαρχικών διαδικασιών του οργανισμού σας, απευθυνθείτε στην ομάδα ανθρώπινου δυναμικού. Είναι αντιληπτός φυσικά ο δισταγμός να απευθυνθείτε στην ομάδα ανθρώπινου δυναμικού, ειδικά αν η σχέση σας με το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι στενή.
Ωστόσο, η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού είναι εκεί για να υπερασπίζεται τη φωνή, την εκπροσώπηση και την ασφάλεια των εργαζομένων. Μπορούν να σας βοηθήσουν στη συλλογή πληροφοριών, στην κατανόηση των βαθύτερων αιτιών και στον καθορισμό των κατάλληλων ενεργειών. Ένας συνεργάτης HR μπορεί να διευκολύνει τον εποικοδομητικό διάλογο, να καθοδηγήσει εσάς και τους άλλους εμπλεκόμενους και να βρει προληπτικές λύσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς.
5. Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης
Οι επαναλαμβανόμενες πράξεις επίθεσης, όπως οι ανεπαίσθητες μικροεπιθέσεις, μπορούν να επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό την ευημερία, την ικανοποίηση στο χώρο εργασίας και την παραγωγικότητα. Για να επουλωθούν οι διαπροσωπικές εντάσεις που προκύπτουν από παρεξηγήσεις, εσφαλμένες προοπτικές ή προσδοκίες, οδυνηρή γλώσσα, κατάχρηση εξουσίας ή παραβίαση εμπιστοσύνης, το άτομο που έχει υποστεί βλάβη πρέπει να αισθάνεται ότι ακούγεται, ότι τον/την σέβονται και εκτιμάται.
Σύμφωνα με την Kay Pranis, ειδική στην επανορθωτική δικαιοσύνη, η ανάληψη ευθύνης και η εφαρμογή μέτρων για την αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε και την αποτροπή της επανάληψής της απαιτεί πέντε στοιχεία:
- Αναγνώριση ότι οι πράξεις προκάλεσαν βλάβη.
- Αναγνώριση υπευθυνότητας για τις πράξεις αυτές.
- Κατανόηση του αντίκτυπου των πράξεών αυτών σε οποιονδήποτε επηρεάστηκε.
- Λήψη μέτρων για αποκατάσταση του προβλήματος.
- Εντοπισμός των προτύπων ή συνηθειών που οδήγησαν στην πρόκληση του προβλήματος και λήψη μέτρων για να αλλάξουν αυτές οι συνήθειες.
Η αποκατάσταση της βλάβης μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους: αναγνώριση της βλάβης, έκφραση μεταμέλειας, παραδοχή ενοχής και δέσμευση για αλλαγή συμπεριφοράς μέσω νέων πολιτικών, δεσμεύσεων ή συμφωνιών.
Πολλοί από εμάς θέλουμε να αλλάξουμε τις συνθήκες στο χώρο εργασίας μας, ώστε όλοι να μπορούν να ευδοκιμήσουν, όμως μερικές φορές, φοβόμαστε μήπως δεν το κάνουμε σωστά, μήπως πούμε το λάθος πράγμα ή μήπως δεν καταφέρουμε να κάνουμε πολλά. Η αντιμετώπιση των διαπροσωπικών εντάσεων και της τοξικότητας απαιτεί μια συνεχή, προληπτική προσπάθεια που προάγει την ενσυναίσθηση, την προθετικότητα και το θάρρος.
Εντοπίζοντας την πραγματική πηγή της έντασης, επιδιώκοντας την κατανόηση, αξιολογώντας πότε πρέπει να γίνει παρέμβαση, εμπλέκοντας ουδέτερα τρίτα μέρη αν χρειαστεί, και αποκαθιστώντας τη ζημιά και την εμπιστοσύνη γρήγορα και συχνά, μπορούμε να αποτρέψουμε την κλιμάκωση της σύγκρουσης και την δημιουργία μιας ισχυρότερης, και πιο αποτελεσματικής ομάδας.
